اغلب سالمندان تغییراتی عادی مانند زود خوابیدن، زودتر از خواب بیدار شدن یا خواب بی کیفیت را در الگوی خواب تجربه می‌کنند، که به این اختلال خواب در سالمندان گفته می‌شود. خواب خوب به بهبود تمرکز و شکل گیری حافظه کمک می‌کند و به بدن فرد اجازه می‌دهد هرگونه آسیب سلولی را که در طول روز رخ داده است را ترمیم کند و همینطور سیستم ایمنی بدن را بهبود ببخشد. لازم به ذکر است که بی خوابی سالمندان با خود عوارضی به همراه دارد. در ادامه با همراه باشید تا با دلایل ایجاد اختلال خواب در سالمند آشنا شوید.
علل شایع اختلال خواب در سالمندان
شایع‌ترین دلایلی که باعث بروز اختلال خواب در سالمندان می‌شود عبارتند از:
- عادات خواب ضعیف و محیط ناسالم خواب
- یائسگی
- درد یا بیماری
- داروها
- عدم تحرک لازم در طول روز
- عدم تعامل اجتماعی
- استرس
بی خوابی سالمندان با افزایش سن
هرچه سن افزایش پیدا می‌کند، سطح هورمون رشد در بدن کاهش می‌یابد و بر روی کیفیت خواب فرد تاثیر می‌گذارد، چون بدن ملاتونین کمتری تولید کرده و ملاتونین هورمونی است که میزان خواب افراد را کنترل می‌کند. بنابراین، کاهش آن باعث اختلال خواب در سالمندان می‌شود و به همین دلیل است که افراد با افزایش سن، اصطلاحا خواب سبکی دارند. در حالی که نیازهای خواب در افراد مختلف متفاوت است میزان خواب در افراد بزرگسال سالم باید بین ۷.۵ تا ۹ ساعت باشد.
عوارض اختلال خواب در سالمندان
کم خوابی و بی خوابی مشکلاتی است که با قدرت حافظه ارتباط مستقیم دارد حتی بعضی از موارد که سالمند به زمین می‌خورد علت همین است و حتی باعث می‌شود که سالمند ضمن بی خوابی دچار افزایش اشتها نیز شود. بی خوابی دو نشانه دارد که عبارتند از:
- سخت به خواب رفتن
- کیفیت بد خواب
طبق تحقیقات بعمل آمده حداقل ۳۰% از سالمندان با مشکلات بی خوابی روبرو هستند و این مشکل بیشتر از سن ۶۰ سالگی به بالا شکل می‌گیرد. افراد سالخورده بر اساس بی خوابی ممکن است به استرس مبتلا شوند و در طول روز از نظر ذهنی و جسمی خسته گردند، همین امر نیز باعث می‌شود این افراد دچار آسیب دیدگی مثل تصادف گردند و نهایتاً کیفیت زندگی در این افراد کاهش پیدا می‌کند.
انواع بی خوابی سالمندان
بی خوابی در سالمندان انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- بی خوابی گذرا: که بیشتر به خاطر استر س پدید آمده که با رفع مشکل، بی خوابی رفع خواهد گردید.
- بی خوابی حاد: که کمتر از یک ساعت طول خواهد کشید.
- بی خوابی مزمن: که زمان آن بیشتر از موارد فوق می باشد.
مهمترین دلایل بی خوابی سالمندان
برخی از بیماری باعث ایجاد اختلال در خواب سالمندان شده که عبارتند از:
- اختلالات روانشناسی
- بیماری‌های جسمانی مانند درد استخوانی و عضلانی
- بیماری قلبی مانند تنگی نفس شبانه
- بیماری‌های ریوی مانند هنسداد ریوی
- بیماری‌های دستگاه گوارشی مثل زخم معده و یبوست
- بیماری‌های ادراری مانند تخلیه ناقص مثانه و شب ادراری
- بیماری‌های سیستم عصبی مثل پارکینسون و آلزایمر
- بیماری‌های روانی مانند افسردگی، زوال، عقل و روان پریشی
- گرفتگی بدن حاصل از یائسگی
علاوه بر موراد ذکر شده برخی از رفتارهای اشتباه نیز باعث بی خوابی سالمندان می‌شود:
- سبک و طریقه زندگی که بی تحرکی در آن وجود دارد.
- خوردن وعده های غذای سنگین مخصوصاً شام
- عدم تحرک و ورزش در حد توان سالمند
- زود به خواب رفتن.
- داشتن خواب روزانه
مشکلات زیر در محیط اتاق خواب نیز ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب شود:
- وجود نور زیاد
- کاهش یا افزایش دمای محیط خواب
- تخت خواب نامناسب با توجه به شرایط سالمند
درمان اختلال خواب در سالمندان
علاوه بر خود سالمند، اعضای خانواده و پرستار سالمند نیز برای درمان اختلال خواب باید نکات زیر را به یاد داشته باشد:
- هر روز سر ساعت مشخصی به رختخواب رفتن و بیدار شدن
- از تخت فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده کنید، نه فعالیت های دیگر مانند کار
- انجام فعالیت های آرام، مانند مطالعه، قبل از خواب
- اجتناب از نورهای خیلی روشن قبل از خواب
- حفظ محیطی آرام و راحت در اتاق خواب
- اجتناب از چرت زدن در طول روز
استخدام پرستار در منزل
برای هماهنگی و کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس‌های زیر تماس حاصل نمایید.
اگر پس از ۲۰ دقیقه پس از ورود به رخت خواب در به خواب رفتن مشکل دارید، بهتر است قبل از رفتن به رختخواب از جای خود بلند شوید و کاری انجام دهید. خواب اجباری ممکن است خواب رفتن را برای سالمند سخت‌تر کند.
توصیه هایی برای رفع بی خوابی سالمندان
تحقیقات نشان داده است که افراد مسن می‌توانند اقداماتی را برای بهبود وضعیت اختلال خواب در سالمندان خود انجام دهند. این اقدامات اغلب شامل تمرکز بر بهبود بهداشت خواب و ایجاد عاداتی است که خواب با کیفیت را تقویت می کند. در اینجا به چند نکته برای استراحت شبانه بهتر در سال های طلایی سالمندی اشاره می‌شود.
ورزش
افراد ی که به طور منظم ورزش می‌کنند سریع‌تر ین راه جهت رفع اختلال خواب در سالمندان است ، چرا که طولانی‌تر می‌خوابند و کیفیت خواب بهتری دارند. در واقع، ورزش یکی از بهترین کارهایی است که افراد مسن می توانند برای سلامتی خود انجام دهند.
اجتناب از عوامل آشفته کننده در اتاق خواب
یکی دیگر از عواملی که میتواند در هنگام خواب اختلال خواب در سالمندان را بهبود بخشد توجه به نکات ذیل است.
تلویزیون، تلفن همراه و چراغ‌های روشن می‌توانند خوابیدن را چالش‌برانگیزتر کنند. تلویزیون را در اتاق دیگری قرار دارید و سعی کنید با تلویزیون روشن به خواب نروید. وسایل الکترونیکی را از اتاق خواب خارج کنید و از اتاق خواب فقط برای خواب استفاده کنید.
اجتناب از موادی که خواب را کاهش می دهد
موادی مانند الکل، تنباکو، کافئین و حتی وعده های غذایی سنگین در اواخر روز می توانند به اختلال خواب در سالمندان را مضاعف کند . سعی کنید سیگار را ترک کنید، مصرف کافئین را کاهش دهید و حداقل چهار ساعت قبل از خواب شام بخورید.
داشتن برنامه خواب منظم
به یاد داشته باشید که افزایش سن، اختلال خواب در سالمندان را دشوارتر می کند. لذا، از تغییرات ناگهانی در برنامه خواب خودداری کنید. این یعنی هر روز در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید و از چرت زدن های طولانی بپرهیزید.
داشتن یک برنامه روتین پیش از خواب
فعالیت هایی را بیابید که به شما کمک می کند برای خواب آمادگی پیدا کنید. در بسیاری از افراد مسن دوش گرفتن، مطالعه یا یک خلوت و عبادت کوتاه قبل از رفتن به رختخواب کمک می کند.
شرکت پرستاری پرنیان طراوت گستر با مجربترین پرستاران خود در کنار سالمند قرار دارد تا بهترین نوع نگهداری از سالمند شما را به بهتربن نحو بر عهده بگیرد.
تماس با پرستاریاب
پرستاریاب با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی آماده رساندن بهترین خدمات به شما عزیزان برای انتخاب مناسب‌ترین پرستار در کلیه مناطق تهران و کرج می‌باشد.