چرا روانشناسی نقاشی کودکان مهم است؟

چرا روانشناسی نقاشی کودکان مهم است؟ بارها برایمان پیش آمده است که کودکان تمایلی نداشته یا نتوانند آنچه را که در درونشان احساس می‌کنند به طور قابل فهمی با ما بزرگترها در میان بگذارند. بسیاری از والدین راه‌های مختلفی را برای داشتن رابطه‌ای صمیمی با کودکشان امتحان کرده‌اند. اما نتوانستند درک صحیحی از وضعیت عاطفی او داشته باشند. در این مواقع احساس ناامیدی به سراغشان می‌آید، اما دیگر نگران نباشید چون با روانشناسی نقاشی کودکان خود به بسیاری از نیاز‌ها و احساسات دورنی او پی می‌برید. در ادامه با همراه باشید تا با چگونگی تفسیر نقاشی کودکان خود بیشتر آشنا شوید.

اهمیت روانشناسی نقاشی کودکان

برای کودکان صحبت کردن در مورد احساساتی مانند اندوه، عصبانیت، شرم و … ناشناخته و دشوار است. اما چگونه می‌توانیم به وجود این احساسات در کودکمان پی ببریم؟ نقاشی کردن به فرزند شما اجازه می‌دهد تا احساسات درونی‌اش را ابراز کند یا آنچه را که ممکن است به طور شفاهی به اشتراک نگذارد را افشا کند. بیان هنری و شیوه نقاشی کشیدن فرزندتان می‌تواند مفهوم واضح تری از مبارزه درونی‌اش به شما ببخشد، بینشی که به شما در هدایت و تربیت او کمک می‌کند.

کودک از طریق روش‌های مختلفی ارتباط برقرار می‌کند. ارتباط کلامی فقط بینش ناچیزی را در ذهن هر کس ارائه می‌دهد. تجزیه و تحلیل نقاشی کودکان ممکن است درک عمیق‌تری از وضعیت روحی، روانی و شخصیت وی داشته باشد. همچنین به والدین و درمانگران سر نخی می‌دهد تا به کودک در موقعیت‌های دشوار و استرس زا کمک کنند.

ما اغلب برای درک فرزندان خود کاملاً به ارتباط کلامی وابسته هستیم. با این حال، این تنها ۱۰ درصد توانایی انسان در برقراری ارتباط را تشکیل می‌دهد. مطالعه سایر اشکال ارتباطی برای والدین از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا کودکان اغلب از احساسات خود آگاه نیستند.

تفسیر نقاشی کودکان می‌تواند روشی مناسبی برای درک ذهنیت او باشد. به او وسایل رنگ آمیزی مانند یک کتاب نقاشی و رنگ آمیزی با مجموعه‌ای از مداد رنگی یا آب رنگ‌ اختصاص دهید. به رنگ‌ها، خطوط و اشکالی که به کار می‌برد توجه کنید. مطمئناً این روش می‌تواند چیزهای زیادی در مورد او به شما بگوید. پزشکان تا به حال در معالجه مشکلاتی مانند خیس کردن تختخواب، مکیدن انگشت شست و لکنت از طریق هنر درمانی موفق بوده‌اند. پرستار کودک در منزل در حین مراقبت و نگهداری ز کودکان با کشیدن نقاشی همراه با آنها به افزایش خلاقیت کودک کمک می‌کنند.

برداشت اول از روانشناسی نقاشی کودکان

اولین نگاه به نقاشی فرزند شما گاهی اوقات می‌تواند احساسات او را نشان دهد. به تصویر نگاه کنید و ببینید که چه احساسی دارید. آیا به نظر می‌رسد که او افسرده یا آشفته است؟ پاسخ به این سؤال اولین سرنخ شما را برای دستیابی به تفکرات فرزندتان رقم خواهد زد.

رنگ‌ها

کودکان با بزرگ شدن در معرض طیف گسترده‌ای از تجربیات و عواطف قرار می‌گیرند. هر آنچه که با آن‌ها روبرو می‌شود هیجان انگیز و جدید است. پاسخ یک کودک سالم به تمام این اطلاعات و ورودی‌های حسی این است که از طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها در نقاشی‌های خود استفاده کند. هرچه کودک شما از رنگ‌های بیشتری استفاده کند، در زندگی خوشحال‌تر و هیجان زده تر خواهد بود. رنگ‌ها همچنین در بیان بهتر احساسات کمک می‌کنند. به این صورت که استفاده بیش از حد از یک رنگ خاص ممکن است نشانگر یک وضعیت عاطفی کودک باشد که مطابق با یافته‌های روانشناسی رنگ است.

انتخاب رنگ

برای روانشناسی نقاشی کودکان، انتخب رنگ‌ها می‌تواند قابل توجه باشد:

• رنگ سیاه و بنفش حاکی از تسلط است و می‌تواند مورد استفاده کودکی قرار گیرد که نسبتاً خواستار سلطه‌گری است. آبی در کودکانی که طبیعتی دلسوز دارند استفاده می‌شود.
• رنگ قرمز رنگ هیجان است. ممکن است مخصوصاً در کودکانی مورد استفاده قرار گیرند که نمی‌خواهند چیزی را از دست بدهند و یکی از محبوب ترین رنگ‌ها در بین کودکان است.
• صورتی نیاز به عشق و قدردانی را نشان می‌دهد و مورد علاقه دختران است
• سبز رنگ کسانی است که دوست دارند متفاوت باشند و هنرمندانه و باهوش هستند.
• زرد همچنین نشان دهنده هوش و طبیعتی گرم است

کامل بودن نقاشی

اگر كودك نقاشی خود را ناقص بگذارد یا خطوط ناکاملی بكشد، ممکن است نیاز به تشویق داشته باشد. چنین نقاشی‌هایی به کودک خردسال و ناامن اشاره دارد. نقاشی‌های ناقص همچنین ممکن است نشانه‌ای از یک شخصیت تکانشی به طور گاه به گاه باشد. اما اگر این الگوی برای مدت زمان طولانی‌تری ادامه یابد، والدین ممکن است نیاز به گفتگو با یک روان شناس کودک برای روانشناسی نقاشی کودکان خود داشته باشند. پاک کردن و تصحیح بیش از حد بسیار ممکن است سطح اضطراب بالایی را نشان دهد. در مقابل، تزئین بیش از حد ممکن است نشانه نیاز کودک به توجه بیشتر باشد.

مکان هایی از صفحه که کودک نقاشی را شروع می کند

جایی در صفحه که کودک شروع به نقاشی می‌کند، می‌تواند وضعیت ذهنی او را نشان دهد. اما این امر در مورد کودکان بزرگتر که مهارت حرکتی بهتری دارند بیشتر صدق می‌کند. بر اساس روانشناسی نقاشی کودکان در این زمینه، می‌توان گفت کودکی که در سمت چپ صفحه نقاشی می‌کند، خجالتی و درونگرا است.

همچنین می‌تواند به معنای این باشد که کودک به دنبال حضور یک فرد بالغ دلسوز، یا یک مادر مهربان و روشن فکر یا یک شخصیت پدر است. اگر کودک از سمت راست نقاشی کند، نشان دهنده این است که او تمایل به برقراری ارتباط دارد با دیگران دارد و کودکی خوش برخورد است. در این شرایط اگر شرایط نگهداری از کودک خود را ندارید حتما به فکر استخدام یک پرستار کودک به صورت نیمه وقت یا به صورت پرستار شبانه روزی باشید.

علاوه بر این سمت چپ صفحه به طور سنتی با گذشته و با نحوه پرورش کودک همراه است. نشان دهنده تأثیر نقش مادران روی کودک است. سمت راست مربوط به بهره‌ وری در آینده و نیاز به برقراری ارتباط. این سمت با نقش پدران در ارتباط است. کودکی که در نقاشی خود اندازه اشکال را خوب و به طور برجسته می‌کشد، متعادل و مطمئن به حساب می‌آید. در مقابل، چهره‌های کوچکی که در لبه پایین کاغذ یا در گوشه‌ای کشیده شده‌اند احساس ناکافی بودن یا عدم امنیت خود را ابراز می‌کنند.

تفسیر نقاشی کودکان شما چگونه است؟

هنگام تفسیر نقاشی کودکان، داشتن زمینه‌ی قبلی از كودك بسیار حائز اهمیت است. باید بدانیم که هر کدام از اشکال و تصاویر نقاشی کودکان معنی و تفسیری خاص دارند و باید با داشتن علم و دانش کافی به منظور کودک پی برد. در ادامه به روان شناسی چند مورد از اشکال شایع در نقاشی کودکان می‌پردازیم:

روانشناسی خانه ها در نقاشی کودکان

در روانشانی نقاشی کودکان، تئوری‌های زیادی در مورد بیان بچه‌ها هنگام ترسیم خانه‌ها و اشیاء بی جان دیگر مانند رنگین کمان و خورشید وجود دارد. با این حال، شکل خانه یکی از اولین نقاشی‌هایی است که بچه‌ها می‌کشند.

به طور كلی وقتی كودك خانه‌ای می‌كشد، چگونگی نحوه زندگی در خانه خود را ترسیم می‌كند. برای کودکانی که تجربیاتی منفی و خشونت در خانواده داشته‌اند، خانه می‌تواند برایشان مانند یک زندان باشد. با رشد کودکان، آن‌ها جزئیات بیشتری را به یک خانه اضافه می‌کنند. اگر به تفسیر نقاشی کودکان بپردازیر و با دقت به تصویر خانه کودکان نگاه کنید، تعداد (یا عدم وجود) پنجره‌ها می‌تواند بینش بیشتری را به شما ارائه دهد.

تعداد نامنظم پنجره‌ها ممکن است باز بودن در برقراری ارتباط با مردم را نشان دهد. کودکانی که به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند و روابط متقابل اجتماعی خوبی دارند، احتمالاً یک پیاده روی معمولی را به سمت درهای جلو خانه می‌کشند که نشان دهنده وجود راهی به سمت خانه است. در حالی که ممکن است کودکانی که ارتباط با دیگران برایشان دشوار است، حتی چنین راهی را به سمت خانه خود نکشند.

روانشناسی هیولا در نقاشی در خونه ها

به طور کلی برای تفسیر نقاشی کودکان می‌توان گفت که خون آشام‌ها و هیولا نمایانگر یک موجود قدرتمند هستند. اگر شخصیت مرکز طراحی باشد، این به معنای آن است که کودک آرزو می‌کند که به طور قدرتمندی دیده شود، اما می‌تواند برخی از اضطراب‌های قابل توجه او را نیز نشان دهد.

مورد دیگری که در روانشانسی نقاشی کودکان باید به آن توجه کنیم، چیزی است که به او آموزش داده شده است. اگر به کودک گفته شد كه شخصی را ترسیم كند و آنها هیولایی را ترسیم كنند، این می‌تواند نشان دهنده یک دیدگاه منفی باشد. اگر کودک صرفا به طور اتفاقی آن را رسم کند، می‌توان آن را به عنوان میل به قدرتمندتر شدن یا ارعاب در نظر گرفت.

تفسیر نقاشی کودکان شما می‌تواند به شما بینش ارزشمندی از وضعیت ذهنی او بدهد. همچنین می‌تواند در مورد هر نوع تجربه جسمی و حتی گاهی عاطفی که او، شما را در جریان بگذارد.

روانشناسی خورشید در نقاشی کودکان

کشیدن یک خورشید زرد رنگ می‌تواند به معنای داشتن یک زندگی شاد و رضایت بخش باشد. به طور معمول، کودکان دوست دارند درباره نقاشی‌های خود را توضیح دهند. بنابراین والدین می‌توانند با پرسیدن از کودکان درباره جزئیات نقاشیانشان و تفسیر نقاشی کودکان بینش باورنکردنی بدست آورند. اما، به طور کلی، تصویری از یک خورشید کامل نشانه‌ای است از اینکه کودک خوشحال است و دیدگاه مثبتی از جهان دارد. کشیدن یک خورشید، که در گوشه بالایی یک نقاشی کشیده شده است، می‌تواند نشانگر اضطراب در کودکان است. یک خورشید کوچک که به سختی در یک آسمان ابری دیده می‌شود، می‌تواند نشانه‌هایی از افسردگی و حتی احساس ناامیدی در آنها باشد.

استفاده بیش از حد از یک رنگ در نقاشی کودکان نشانه چیست؟

استفاده غالب یا استفاده بیش از حد از یک رنگ خاص می‌تواند چیزهای زیادی درباره روحیه بچه‌های ما به ما بگوید. برای تفسیر نقاشی کودکان می‌توان حدس زد که آبی نشان دهنده احساس افسردگی و قرمز بیانگر عصبانیت است، اما همیشه ممکن است اینگونه نباشد. برخی از کودکان ترجیح می‌دهند از یک رنگ خاص استفاده کنند و ممکن است از آن برای جایگزینی دیگر رنگ‌های طبیعی استفاده کنند. در صورت مشاهده مداوم نقاشی‌های تک رنگ به خصوص اگر از رنگ خاکستری و تیره استفاده شده باشد، نگرانی ایجاد می‌شود. این موضوع می‌تواند نشانگر کور رنگی، نگرانی‌های عصبی یا سایر مسائل روانشناختی باشد.

نقش جنسیت کودک در شیوه کشیدن نقاشی

برای تفسیر نقاشی کودکان باید به جنسیت آن‌ها نیز توجه داشت. دختران معمولاً صورت‌های گرد از جمله گل و قلب ترسیم می‌کنند، در حالی که اشکال زاویه‌ دار، جعبه‌ها و خطوط تنگ‌تر به همراه ماشین، اتوبوس و غیره از ویژگی‌های نقاشی پسران است. بعلاوه، برخی محققان گزارش كرده‌اند كه دختران نسبت به پسران تمایل دارند از رنگ‌های بیشتری استفاده كنند، با ترجیح رنگ‌های گرم‌تر (یعنی صورتی) و پسرها ترجیح خود را نسبت به رنگ‌های سردتر (یعنی آبی) نشان می‌دهند.

پیش بینی شخصیت کودک بر اساس جزئیات نقاشی

بیشتر احساسات کودکان در نقاشی های آن‌ها مشخص می‌شود، اما ممکن چیزهایی را در نقاشی او ببینید که تا زمانی که فرزند شما نتوانسته آن‌ها را برای شما توضیح دهد، متوجه معنیشان نشوید. نکاتی برای تفسیر نقاشی کودکان وجود دارد که محققان دریافته‌اند که ممکن است نقاشی کودکان آنچه کودک واقعاً احساس می‌کند را نشان دهد. پرستار کودک در منزل با گذراندن زمانی که با کودک می‌گذراند، می‌ توانید بسیاری از اخلاقیات کودک را بشناسد و آن ها را به والدین کودک گزارش دهد.

• نقاشی‌هایی با جزئیات دقیق ممکن است کودکی را که احساس نیاز به تلاش زیاد دارد نشان دهد.
• خط‌ها و اشکال جسورانه، به خصوص اگر در کنار هم باشند، می‌تواند نشانه استرس، احساساتی شدن شدید و عصبانیت باشد. در حالی که اشکالی مرتب‌تر ماهیت ملایمی را نشان می‌دهد.
• کیفیت خط همچنین می‌تواند قابل توجه باشد. خطوط ترسیم شده کم رنگ، تند و تیز و شکسته کودکی مردد و ناامن را نشان می‌دهد.

در روانشناسی نقاشی کودکان نکشیدن دست و بازو گاهی اوقات به نشانه ترسو بودن تعبیر می‌شود، نشانه‌ای از کودکان غیر پرخاشگرانه. در حالی که اغراق در اندازه دست‌ها به عنوان نمادی از تمایلات تهاجمی دیده می‌شود. به همین ترتیب، پاهای کوچک نشانگر ناامنی و به معنای واقعی کلمه یک روحیه بی‌ثبات است. برای تفسیر نقاشی کودکان می‌توان به موراد زیر نیز توجه کرد:

• کودک مضطرب: ابر، باران، پرنده‌های در حال پرواز، چهره‌هایی بدون چشم
• کودک تحریک آمیز: چهره‌های بزرگ، بدون گردن و عدم تقارن اندام.
• کودک عصبانی: دست و دندان‌های بزرگ، بازوهای بلند، چشم‌های متقاطع
• کودک خجالتی: چهره های کوچک، بدون بینی و دهان و بازوهای نزدیک بدن
• کودک ناامن: چهره‌های هیولا مانند، سرهای کوچک و بدون دست

چه زمانی باید با یک روانشناس کودک مشورت کنم؟

به گفته متخصص بین المللی. میشال ویمر در مورد تجزیه و تحلیل و تفسیر نقاشی کودکان “والدین، مربیان و متخصصان سلامت روان. به دنبال این نیستند که نقاشی‌های کودکان را تنها با هدف شناسایی ترس و ناراحتی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. و یا تغییر رفتارهای قابل توجهی را ایجاد کنند. نقاشی‌ها ابزاری اضافی و به راحتی در دسترس برای درک رفتار روزانه کودک هستند.” در حقیقت مطالعات بر روی روانشناسی نقاشی کودکان نشان می‌دهد که کودکانی که بیشتر نقاشی می‌کنند در واقع خلاق‌تر و باهوش‌تر هستند.