یکی از فراوان‌ترین و ضروری‌ترین مواد معدنی در بدن کلسیم بود که در صورتی که میزان آن از میزان مورد نیاز بدن کمتر باشد، باعث کمبود کلسیم و بروز بیماری هیپوکلسمی می‌گردد. هیپوکلسمی بیماری شایعی است که بروز آن بر روی سبک زندگی افراد به شدت تاثیرگذار است. به همین دلیل بهتر است که با علت بروز این بیماری و علائم کمبود کلسیم آشنا شوید تا بتوانید تا جای ممکن مانع بروز آن شوید.
سرفصل‌های محتوا
بروز هیپوکلسمی چقدر شایع است؟
در سال 2013 روی افرادی که به هیپوکلسمی مبتلا هستند تحقیقاتی انجام شد که بر اساس نتایج آن می‌توان گفت که بیشتر کسانی که اضافه وزن دارند به این عارضه دچار می‌شوند و احتمال بروز آن در افراد چاق بیشتر است. لازم به ذکر است که سن تاثیر چندانی روی این بیماری ندارد؛ یعنی کودکان، جوانان و افراد مسن نیز ممکن است به هیپوکلسمی مبتلا شوند. این بیماری با عوارضی همچون پوکی استخوان، اسپاسم عضلانی، خستگی، مشکلات حافظه و غیره همراه است.
با این وجود، تخمین میزان شیوع بیماری هیپوکلسمی و بروز علائم کمبود این ماده معدنی در بدن به صورت دقیق کار آسانی نیست، ولی در سال 2015 متخصصان مشخص کردند که ریسک مبتلا شدن به این عارضه حدودا در 3.4 میلیارد از جمعیت کل جهان وجود دارد.
احتمال بروز علائم کمبود کلسیم بیشتر در کدام دسته از افراد وجود دارد؟
یکی از دلایل مهم بروز این بیماری کمبود ویتامین D است. کم شدن کلسیم یا ویتامین D در بدن ممکن است منجر به بروز هیپوکلسمی شود، اما در کل، نمی‌توان گفت که فقط رژیم غذایی عامل بروز این بیماری است؛ چون سایر عوامل نیز ممکن است باعث بروز این بیماری شوند که عبارتند از:
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
- سابقه بیماری‌های گوارشی
- نارسایی کبد و کلیوی
- اختلالات اضطرابی
توجه داشته باشید که احتمال بروز بیماری هیپوکلسمی در نوزادان تازه به دنیا بیشتر است، چون بدن آن‌ها به مقدار کافی رشد نکرده است. مخصوصا در صورتی که مادر نوزاد در دوران بارداری خود مبتلا به دیابت بوده باشد.
کمبود کلسیم چطور تشخیص داده می شود؟
نخستین مرحله برای تشخیص این عارضه، آزمایش خون است. برای دادن آزمایش خون می‌توانید به مراکز درمانی مراجعه کرده و نمونه گیری را انجام دهید. علاوه بر آن، ممکن است در صورت تجویز پزشک نیاز به معاینات ذهنی و فیزیکی هم نیاز باشد تا به صورت دقیق‌تری کمبود کلسیم در بدن تشخیص داده شود. برای معاینات فیزیکی موارد زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:
- پوست
- مو
- ماهیچه ها
معاینات ذهنی هم شامل موارد زیر می‌شود:
- زوال عقل
- توهم
- گیجی
- تشنج
- تحریک پذیری
علائم کمبود کلسیم چیست؟
رایج‌ترین علائم کمبود این ماده معدنی عبارتند از:
- پوکی استخوان
- گرفتگی معده و عضلات
- عصبی شدن
- اختلال حافظه
- شکستگی استخوان ران
در ادامه با این علائم و عوارض به صورت مفصل آشنا خواهیم شد:
مشکلات عضله ای
کسانی که به کمبود کلسیم مبتلا هستند، مشکلات عضله‌ای زیر را ممکن است تجربه کنند:
- درد در بازوها و ران‌ها هنگام راه رفتن و حرکت کردن
- اسپاسم، گرفتگی و درد در عضلات
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی دست‌ها، پاها، بازوها و اطراف دهان
ممکن است این علائم و مشکلات هر چند وقت یک‌بار بروز پیدا کنند و با فعالیت داشتن نیز از بین نرود. در صورت شدیدتر شدن علائم، یعنی کمبود این ماده معدنی شدیدتر بوده با علائم خطرناک‌تری همراه است، از جمله:
- آریتمی
- تشنج
- مرگ
خستگی مفرط
یکی دیگر از شایع‌ترین علائم کمبود کلسیم خستگی مفرط در افراد بوده که بدن بدن را سست کرده و سطح انرژی را کاهش می‌دهد و نهایتا نیز باعث بی خوابی و کمبود خواب خواهد شد. علاوه بر آن، ممکن است این عارضه علائم زیر را نیز با خود به همراه داشته باشد:
- سبکی سر
- سر گیجه
- مه مغزی
- عدم تمرکز
- فراموشی
- گیجی
علائم مرتبط با پوست و ناخن
کمبود این ماده معدنی به صورت دائمی ممکن است باعث بروز علائم زیر نیز شود:
- ناخن‌های شکننده، خشک یا شکسته
- خشکی پوست
- آلوپسی (ریزش مو به شکل تکه‌ای)
- موهای زبر
- پسوریازیس
- التهاب یا اگزما پوستی که موجب بروز لکه‌های خارش دار و خشک در محل می‌گردد.
پوکی استخوان
استخوان‌ها برای محکم بودن به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارند. وقتی میزان کلسیام در بدن برای استحکام استخوان‌ها کمتر از میزان طبیعی باشد، بدن به صورت خودکار برای جبران کردن این کمبود، از استخوان‌ها کلسیم می‌گیرد و به سایر ارگان‌ها می‌فرستد. در نتیجه پوکی استخوان رخ می‌دهد و ممکن است استخوان ران و سایر نقاط بدن دچار شکستگی شوند. البته توجه داشته باشید که به وجود آمدن پوکی استخوان سال‌ها زمان خواهد برد. به همین دلیل، به محض اینکه علائم و نشانه‌های کمبود کلسیم را مشاهده کردید باید هرچه سریع‌تر اقدام به درمان کنید.
سندروم پیش از قاعدگی سخت
در سال 2017 تحقیقاتی انجام شد که نشان می‌دهد، اگر به مدت دو ماه به صورت روزانه 500 میلی گرم کلسیم مصرف شود، تاثیر چشم‌گیر و مثبتی روی چرخه قاعدگی و خلق و خوی فرد دارد. البته توجه داشته باشید که مصرف این ماده معدنی باید حتما با مشورت پزشک متخصص انجام شود.
مشکلات دندانی
کمبود کلسیم باعث می‌شود که کلسیم از منابع سرشار از کلسیم از جمله دندان‌ها به سایر ارگان‌هایی که دچار کمبود این ماده معدنی شده‌اند منتقل شوند. این موضوع مشکلاتی مربوط به دندان‌ها را به وجود می‌آورد که عبارتند از:
- شکستگی دندان‌ها
- پوسیدگی
- لثه‌های تحریک شده
- تضعیف ریشه‌های دندان‌ها
علاوه بر آن اگر نوزاد به کمبود کلسیم دچار شوند، اختلالی در رشد دندان آن‌ها به وجود می‌آید.
افسردگی
یکی از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین نشانه و علائم کمبود کلسیم افسردگی است. البته این عارضه همیشه اتفاق نمی‌افتد برای اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز است. ولی کیس‌های متعددی نشان دهنده ارتباط مستقیم بین افسردگی و کمبود این ماده معدنی هستند.
- علائم، پیشگیری و درمان پوکی استخوان در سالمندان
- مراقبت از سالمند (نکات مهم برای نگهداری از سالمند در منزل )
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
توصیه می‌شود که به محض مشاهده علائم کمبود کلسیم، حتی با شدت ک نیز به پزشک متخصص مراجعه نمایید. در صورتی که می‌خواهید از بروز این بیماری به صورتی صد در صد مطمئن شوید به انجام چند تست نیاز است و بعد از دادن تست‌ها مشخص می‌شود که سطح کلسیم بدن هر فرد چه قدر است و به چه صورت باید درمان مناسب را شروع کنید.
علائم کمبود کلسیم چگونه درمان می شود؟
افراد بزرگسال (19 تا 50 سال) روزانه باید حدود 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کنند. به همین دلیل در اکثر موارد کمبود کلسیم را می‌توان بدون مصرف دارو و فقط ب استفاده از مکمل‌های غذایی جبران کرد. ولی در بعضی از افراد ممکن است که شرایط نمی پیچیده‌تر باشد به صورتی که زندگی آن فرد را تهدید نماید. در نتیجه در صورت حاد بودن، کلسیم به شکل وریدی برای بیمار تجویز می‌شود. بقیه درمان‌ها برای جبران کمبود کلسیم شامل موارد زیر است:
دارو درمانی
اکثر افراد مبتلا به بیماری هیپوکلسمی فقط با تغییر دادن رژیم غذایی به راحتی درمان می‌شوند. مصرف خوراکی، غذا و مکمل‌هایی که ویتامین D، کلسیم و منیزیم دارند کمک شایانی به این روند می‌کند.
درمان های خانگی
مهم‌ترین منبع سرشار از ویتامین D نور خورشید بوده که اگر در معرض مستقیم آن قرار بگیرید می‌توانید سطح این ویتامین را در بدن افزایش دهید. البته توجه داشته باشید که هر فرد نیاز متفاوتی به این ویتامین دارد و قبل از آن نیز توصیه می‌شود که از کرم ضدآفتاب استفاده نمایید. همچنین ممکن است پزشک متخصص به رژیم غذایی شما چند غذا و خوراکی سرشار از کلسیم را اضافه خواهد کند تا علائم کمبود کلسیم ساده‌تر و سریع‌تر بهبود پیدا کند.
تماس با پرستاریاب
پرستاریاب با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی آماده رساندن بهترین خدمات به شما عزیزان برای انتخاب مناسب‌ترین پرستار در کلیه مناطق تهران و کرج می‌باشد.